“E bu spor değil ki?” – Espor Hakkında Yanlış Bilinenler. Esporun gerçek bir “spor” olup olmadığı tartışmaları yıllardır devam ediyor, her kafadan çıkan bir ses. Çift haneli büyüme oranları, ağzına kadar dolup taşan stadyumlar, milyonlarca seyirci ve birkaç milyar dolarlık ödül havuzları, oyun dünyasının öyle eskisi gibi sadece hobiden ibaret olmadığının en büyük göstergeleri.
İlk olarak hemen belirtelim; yazının orijinaline bu link’ten ulaşabilirsiniz. İçeriği çok beğendiğimiz için Türkçe’ye çevirerek sizlerle de paylaşmak istedik.
Son zamanlarda ünlü aktör, iş adamı, emektar basketbol oyuncusu Rick Fox’un ve Manchester City gibi yerel spor kulüplerinin espora yaptığı yatırımlar gündemdeyken, Mercedes-Benz gibi devasa markalar da espor dünyasına emin adımlarla giriş yapmaya devam ediyor. Bu gelişmelerle birlikte, espor dünyasını daha yakından incelemek ve çoğunluğun önyargılarını kırmak için daha iyi bir zaman olamazdı!
Şu soruyla temelden başlayalım: “Espor nedir, işler içerde nasıl yürüyor?”
Espor, oyuncuların bilgisayar ve diğer ortamlardaki video oyunlarında karşılaştıkları, birbirleriyle mücadele ettikleri profesyonel yarışmalardır. Bir espor ligi daima bir oyun temellidir, ancak her oyun espor ligine temel uyduracak yapıya sahip olmayabilir. Oyun, tamamen eğlence odaklıdır, espor ise mücadele ve eğlence. Geleneksel tabirle spor olarak adlandırılan dallar gibi esporda da forma standartları, oyunculara ödenen maaşlar, kupalar, madalyalar, ödül paraları ve yazılı kurallar gibi normlar büyük rol oynar.
Offline Espor karşılaşmaları, turnuva finalleri, büyük stadyumlarda gerçekleştirilir ve karşılaşma günleri stadyum takım hayranları tarafından kapalı gişe satar. Espor sektörünün işleyişi, diğer sporlarınkinden pek farklı değil aslına bakarsanız: Takımlar, oyunun kurulan liginde düzenlenen turnuvalarda oyunlarını oynar, takım taraftarları da karşılaşmaları çeşitli platformlar üzerinden takip eder.
Haydi bir de espor ile ilgili sık sık rastladığımız şu tipik önyargılara bir bakalım.
1. Hep silahlı, vurdulu kırdılı… Birbirinizi öldürürken bağırıp çağırmaktan ne anlıyorsunuz?
Hayır, hepsi de öyle değil… Esporun biden fazla türü var. En yaygın olanları gerçek zamanlı strateji, shooter ve spor/yarış simülasyon oyunları. Farklı oyunları aylık aktif oyuncu sayısı, seyirci sayısı ve her yıl ödenen ödül parası miktarına göre sınıflandırırsak, iki strateji oyunu listenin zirvesindeki tahtında: League of Legends ve Dota 2. Hatta toplam aktif League of Legends oyuncusu sayısı, Fransa’nın nüfusundan daha fazla: +80 MİLYON! League of Legends ve Dota 2, gerçek zamanlı strateji oyunlarının bir alt kategorisi olan Multiplayer Online Battle Arenas (kısaca MOBA) olarak geçer.
Bu oyunlarda, beşer oyuncusu olan iki takım birbirlerine karşı rekabet eder. Oyunun başında her oyuncu, her biri kendine özgü güçlü ve zayıf yönleri, özel güçleri olan 100’den fazla karakterlerin olduğu listeden bir şampiyon seçer. Bazı karakterler birbirlerinin özelliklerini iyi tamamlar, böylece savaşlarda hareketlilik, saldırı gücü ve defans artışları gibi avantaj ortamları yaratırlar. Oyuncular, karakter seçimlerini rakip takım birlikte ile sırayla yaparlar. Bu durum, oyuncuların rakip takımdaki oyuncunun aldığı karaktere karşı sağlam durabilen, rakip karakterin yapısına karşı avantaj sağlayabilecek bir karakter seçmesi durumunu doğurur. Bu senaryoya “counter pick”, yani karşı seçim denir.
Stratejiye bir diğer derinlik katan unsur ise “yasaklamalar” — karakter seçim sürecinde belirli karakterleri hariç tutma, seçilmesini yasaklama, kilitleme imkânı. Bu “pick & ban” aşaması, yani seçim ve yasaklama ekranları, satranç oynarken birkaç hamle sonrasının düşünülüp çeşitli senaryolar çıkartılması gibi oldukça geniş stratejik düşünme, taktik çalışmaları ve öngörü ister. Oyunun amacı, rakip takımın üssünü fethederek kendi takımını zafer ile taçlandırmaktır.
2. İyi de bu sporcular spor yapmıyor ki?
Espor oyuncuları için odak, geleneksel sporların temelinde yatan fiziksel güç veya dayanıklılık değildir. Yüksek derecede konsantrasyon, mükemmel el-göz koordinasyonu, şimşek hızında tepki ve reaksiyon süreleri, takım çalışması ve güçlü iletişim becerileri bir espor oyuncusunun olmazsa olmazlarıdır.
Günlük yoğun alıştırmalar, zihinsel ve fiziksel performansın yüksek düzeyde geliştirilmesinde büyük rol oynar. Bu alıştırmalar, geleneksel sporlarda başarıya giden yolun altın anahtarı rolündedir. Bir yarış arabası pilotunun araç ile tur sürelerini kısaltmak adına yaptığı çalışmalar gibi, bir MOBA oyuncusu da çeşitli karakterlerde ustalaşmak ve stratejiler geliştirmek için sürekli idman yapar. Fiziksel yatkınlık, başarının temelidir. Bu nedenle espor oyuncuları, futbol ya da tenis oyuncuları gibi, düzenli eğitim saatleri, antrenörler ve beslenme planları ile spor psikologları ve fizyologları yardımıyla en iyi ortamı elde ederler. Köln German Sport University’de yapılan çalışmalar, esporcuların kortizon seviyelerinin yarış arabası pilotlarıyla aynı olduğunu ve dakikada 160 ila 180 arasında atan nabızlarının bir maraton koşucusuyla aynı olduğunu göstermiştir.
Dota 2 ve League of Legends gibi bazı espor oyunların maçları için önceden belirlenmiş bir zaman sınırı yoktur. Oyunlar, bir takım diğer takımın üssünü ele geçirene dek sürer. League of Legends’ta şimdiye kadar kaydedilmiş en uzun oyun süresi 90 dakikadan fazladır. Dünya çapında düzenlenen büyük espor turnuvalarında oyuncular, bazı durumlarda üst üste beş oyun oynarken, saatlerce ellerinden gelen en iyi performansı sunmak için ter dökerler. Ortalama bir oyuncunun reaksiyon hızı ve konsantre yeteneği yirmili yaşlarında yavaşça azalmaya başlıyor. Sonuç olarak, bu yaş grubundaki oyuncular daha fazla deneyime sahip olsa da genç oyunculara ayak uydurmak neredeyse imkânsız.
3. Bu espor şişman ve gözlüklü işi değil mi?
Değil! Küresel espor toplulukları üyeleri daima genç, iyi eğitimli, dijital insanları barındırıyor. Temel kitle ise 18-34 yaş gurubundan. Kadınlar toplam kitlenin %30’unu oluşturmakla birlikte, bu oran her geçen gün artmakta. Espor hayranlarının üçte ikisi üniversite öğrencileri veya mezunları, bunların birçoğu ise IT, mühendislik veya işletme öğrencisi veya mezunu. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, espora ilgisi olan kitlenin yarısından fazlası geleneksel sporlarla da ilgileniyor. Daha önceki satırlarda da yazdığımız gibi; espor oyuncuları, futbol ya da tenis oyuncuları gibi, düzenli eğitim saatleri, antrenörler ve beslenme planları ile spor psikologları ve fizyologları yardımıyla çalışmaktadır. Şişman ya da gözlüklü olsun olmasın, oldukça sıra dışı bir kitle olduğumuz bariz… Bir not daha;
Umuyoruz bu güzel yazı, espor hakkında kafalardaki soru işaretlerine bir nebze olsun cevap olmuştur. Okuduğunuz için teşekkürler, iyi oyunlar!
Dahası ve gelişmeler için Hubogi!
